Assos Gezi Rehberi; Assos’u ziyaret etmeyi, gezi ve tatil yapmayı düşünüyorsanız; Nasıl Gidilir, Nerde Kalınır, Ne yenilip içilir, Nesi meşhur, Hangi aktiviteler yapılır soruları için doğru yerdesiniz.
Assos’un diğer adı ile Behramkale’nin MÖ. 10. yüzyılda Midilli adasından göç eden Metymna halkı tarafından kurulduğu kabul ediliyor.
Troya bölgesinin güçlü ve zengin şehri Assos, Osmanlı topraklarına katılana kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.
Assos aslında küçücük bir köy fakat yörede en çok bilinen yer olduğu için, zaman zaman tüm bölge bu isimle adlandırılıyor. Oysa Assos’un yanında da farklı özelliklere sahip birçok koy ve yöre var.
Bölgenin denizi genelde taşlı, bu yüzden iskeleden girmeyi tercih edenler çok.
Assos’un en gözde plajlarının bulunduğu yer ise Kadırga Koyu. Burada büyük tesislerin yanı sıra, upuzun mavi bayraklı halk plajları da sıralanmakta.
Yerleşim yerlerinde; akropol, hatta en doğrusu acropolis, savaşlarda kadın, yaşlı ve çocukları güvenle barındırmak ve barış zamanında öldürücü ve bulaşıcı hastalık taşıyanları (tifo, kolera, cüzzam, vs.) tecrit etmek için de kullanılan ve de ilk zamanlarda hellen topluluklarının başında krallar varken, kralların oturdukları yerlerdir.
Erişilemez ya da çok yüksekte olmakla birlikte, çok rahat savunulabilecek, kente tepeden bakan bir kale, ekilebilir toprağıyla değerli bir arazi parçası, bir sığınaktır.
Assos’ta hem denize, hem de karaya egemen bir tepeye kurulan Akropol, 3 kilometre uzunluğunda bir surla çevrilidir. Akropolün kuzeyinde iç içe günümüzün Behramkale köyü yer almaktadır. İşçiliği ve mimarisi açısından döneminin en önemli surlarından biri olarak nitelendiriliyor. Özellikle, birbirinden ayrı biçimlerde yapılmış kapıları, gelen ziyaretçileri büyülüyor.
Athena üretici zekânın ve adaletli savaşların tanrıçasıdır. Ülkeyi saldırılardan korur.
Bir başka özelliği, Şehir Tanrıçasıdır; uygarlığın, el sanatlarının, tarımın koruyucusu, dizginin yaratıcısıydı; atları ilk ehlileştirendir. Yılan ve baykuş Tanrıçanın sembolleri olup, diğer bir adı da Pallas’tır. Onun adına şehirlere tapınaklar yapılmıştır.
Assos’taki Athena Tapınağı; İÖ 530’da, Akropol’ün en yüksek yerine (236 metre yüksekte)kurulmuştur. Assos kalıntılarının en önemli yapısıdır. Aynı zamanda gün batımında, iki şarap kadehi ve bir şişe şarapla ziyaret edilmesi gereken en önemli yerdir. Dorik üslupta olmasına karşın, İyon üslubunun özelliği olan çatı altı frizi vardır. Yanlarda 13’er, ön ve arkada 6’şar sütunla çevrili pepiteros planındadır (bir dizi sütunla çevrili).
Agora, şehirle ilgili politik, dini, ticari her türlü faaliyetin gerçekleştiği, kamu binalarının etrafında sıralandığı, halka şeklinde geniş açık alanlardır, kent merkezleridir, çarşıdır.
Assos’ta Agora, Akropol’ün güney yamacındadır. Çevresinde dönemin resmi yapıları yer almaktaydı. Agora Tapınağı’nın, İÖ II. yüzyıldan kalıntıları görülebilir. Bu yapı daha sonra kiliseye dönüştürüldüğünden, özgün planı hakkında bir bilgi yoktur.
Bouleuteiron, şehir yaşamı ile ilgili önemli kararları veren kent meclisinin toplandığı yapı anlamına gelir. Assos Antik Kentinin Şehir Mecisi Bouleuteiron Agora’nın doğusunda olup kürsü, heykeller, ve küçük anıtsal yapılardan oluşuyordu..
Gymnasium gençlerin bedensel ve toplumsal eğitim aldıkları, çoğunlukla spor yapılan bina olup bir şehirde agora kadar önemlidir. Asos’ta gymnasium İÖ II yüzyılda yapılmıştır. Agora ile batı kapısı arasındadır. Dört yanı Dorik üsluptaki sütunlarla çevrili, taş döşeli bir avlu biçimindedir. 32X40 m ölçülerindedir. Girişteki yarım daire şeklindeki basamaklar, birçok tarihi eserde olduğu gibi günümüze ne yazık ki ulaşamamıştır. Kuzeydoğusunda Bizans döneminden kalan bir kilise ile güneybatısında da bir sarnıç bulunmaktadır.
İÖ II yüzyılda Agora’nın yakınına kurulmuştur. Son yüzyıla dek tümüyle korunan yapı, günümüzde restorasyon çalışmalarıyla kullanılabilir hale getirilmeye çalışılmaktadır. Geleneksel Grek tiyatro planına uygun olara, at nalı biçiminde olduğu sanılmaktadır. Roma döneminde yenilenmiştir. Zaman zaman ASSOS’la ilgili etkinlikler bu mekânda yapılıyor.
Yağmur ve güneşten korunmak amacıyla yapılan, daha çok agoralarda bulunan stoalar; önü sütunlu, üstü örtülü galeriler(revak) olup, uzunlamasına yapılmış bir duvar buna paralel bir veya birkaç sütun dizisi ve bunları örten bir çatıdan oluşurlar genelde. Dinsel törenlerde, siyasi ve felsefi toplantılarda, ticari ve kültürel etkinliklerde kullanılırlar.Felsefi Stoa Okulu, duvarları resimlerle süslü sütunların oluşturduğu bir yerde kurulduğu için, “Sütunlu galeri” anlamına gelen Stoa adını almıştır.
Asos’ta stoalar; biri Agora’nın kuzeyinde, öbürü de güneyindedir. Kuzeydekinin İÖ III yüzyılın sonunda ya da II yüzyılın başında yapıldığı sanılmaktadır. İki katlı, Dorik üsluptadır. Alt katta, sütunların arası dörtgen panolarla süslenmiştir. İkinci katın duvarında, tavanı oluşturan ağaç kütüklerin yerleştiği delikler görülebilmektedir. Aynı dönemden olan güney stoa, üç katlı olup;orta katta 13 dükkan bulunuyordu. Alt katta ise sarnıç ve 13 hamam yer almaktaydı.
Nekropol;”nekro” (ölüler) ve “polis” (sehir) kelimelerinden türetilmiş olup mezarliklari kapsar. Genellikle kent disinda, bazen de ana kapının hemen yakinin da yer alırlar.
Nekropol’ün batı ve doğu kapılarını bağlayan yol boyunca, mezar ve anıtlar sıralanmıştı. Batı kapısının kuzeyinde, Publius Varius’un mezar kalıntıları bulunmaktadır.
XIV. yüzyılda, I.Murad döneminde, Assos yıkıntıları arasında yüksekçe bir yerde kurulmuş bir yapıdır. Bizans ve Roma dönemi kalıntılarının kullanılmış olması ilginçtir. Alçı mihrabı süsleyen yaprakların içi, kabartma Rumilerle bezenmiştir. Mihrap nişinin yanlarında sütuncuklar vardır. Ana mekân, 8 köşeli kasnağa oturan bir kubbeyle örtülüdür. Son cemaat yerinin iki yanı kapalı olup yanlarda basık kemer, ortada uzunlamasına tonozla örtülüdür. Minaresi yoktur. İhtiyaç olduğunda halen camii olarak kullanılmaktadır.
XIV. yüzyılda Tuzla Çayı üstüne yerel taşlardan yapılmıştır. Sivri kemerli yan gözler 7 metre, orta göz 15 metre yüksekliğindedir densede cay yatağı dolduğu için bu yükseltiyi göremezsiniz. Köprüyü bugün yayalar kullanmaktadır. Yapılan yeni köprü taşıt trafiğine açıktır. Yakın çevresinde oluşan konaklama tesisleri ilginçtir.
